دریاچه ارومیه مرز بین استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و بزرگترین دریاچه داخلی ایران محسوب می‌شود. آب این دریاچه فرا اشباع از نمک است و این ویژگی از یخ زدن آب آن جلوگیری می‌کند. املاح موجود در آب این دریاچه شور باعث شده است از گذشته برای درمان بیماری‌های پوستی به عنوان مهم‌ترین جاذبه ارومیه مورد توجه قرار بگیرد. وسعت دریاچه به دلیل کاهش آب آن قابل ذکر نیست و تنها جاندار آبزی آن سخت‌پوستی به نام آرتیما اورمیانا است.
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه و ششمین دریاچه بزرگ آب شور دنیا به شمار می‌آید. در سال 1396 آب این زیستگاه طبیعی به کمترین حد خود رسید که خشکسالی و سدسازی از دلایل این مسئله هستند. این جاذبه طبیعی از سال‌ها قبل با خطر خشکسالی روبرو شده است البته امید به بهبود وضعیت این دریاچه وجود دارد.
این مکان به عنوان مشهورترین جاذبه ارومیه همواره پذیرای شمار زیاد گردشگران است که برای لذت بردن از زیبایی منحصر به فرد این جاذبه طبیعی و بهره بردن از خواص درمانی به این مکان می‌آیند.
جالب است بدانید آب دریاچه ارومیه در فصل‌های گرم سال سرخ رنگ می‌شود. تبخیر زیاد آب دریاچه شوری فوق‌اشباع آن را در پی دارد بنابراین جلبک‌ها و سیتوپلانکتون‌های موجود در آب برای تحمل شوری رنگریزه قرمز تولید می‌کنند و این امر منجر به قرمز شدن آب دریاچه می‌شود.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی ارومیه + تصاویر و آدرس دقیق
دلایل اهمیت دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه اکوسیستم طبیعی شمال‌غرب ایران است. این دریاچه چنان اهمیتی دارد که سازمان محیط زیست ایران، اغلب نقاط آن را به عنوان پارک ملی ثبت کرده، یونسکو نیز این زیست بوم را به عنوان منطقه حفاظت شده به شمار آورده است.
این مکان زیستگاهی برای پرندگان مهاجر مثل فلامینگو، پلیکان، کفچه‌نوک، لک‌لک و غیره به‌شمار می‌آید که دلیل آن وجود بیش از 100 جزیره صخره‌ای است. لازم به ذکر است گل و لای این دریاچه، خواص درمانی دارد؛ املاح معدنی مانند کلر، سولفات، گوگرد موجود در آن برای درمان بیماری‌های پوستی، روماتیسم و غیره کاربرد دارد.
دلیل نام گذاری این دریاچه وسیع
نام باستانی دریاچه ارومیه چیچست به معنی سپیدی درخشان بوده است. در سالیان گذشته به این مکان دیدنی دریای شور و کبودان نیز می‌گفتند. این دریاچه برای ایرانیان باستان تقدس داشت زیرا معتقد بودند زرتشت در همین نواحی به نشر مذهب می‌پرداخت.
در دوران رضاشاه پهلوی به مناسبت نام او به این دریاچه رضائیه می‌گفتند و در گویش ترکی این دریاچه را اورمو گولو می‌خوانند. نام کنونی این دریاچه نیز از شهر ارومیه گرفته شده است. ارومیه در زبان‌های باستانی با دو بخش اور یعنی شهر و مکان و میه به معنی آب، شهر آب معنی می‌شود.
مطلب مرتبط: دریاچه های ایران | شگفتی های یک سرزمین پهناور
قدمت دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه در منطقه‌ای از ایران قرار دارد که بستر تشکیل تمدن بشر بوده است. براساس شواهد تاریخی به دست آمده از ارومیه، قدمت این منطقه به چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح باز‌می‌گردد. لازم به ذکر است باختر این دریاچه برای تمدن‌های ماقبل تاریخ دارای اهمیت خاص بوده و این مطلب به دلیل وجود زیست‌گاه‌های پرشماری که در تپه‌ها از آن‌ها به جا مانده است، تایید می‌شود.
پارک ملی دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه و جزایر آن از سال 1346 در شمار پارک‌های ملی ایران ثبت شد و تحت حفاظت سازمان محیط زیست درآمد. به علاوه وارد فهرست تالاب‌های بین‌المللی سایت رامسر نیز شد. لازم به ذکر است پارک ملی دریاچه ارومیه در سازمان یونسکو در شمار 10 پارک ملی بین‌المللی دنیا قرار دارد و یکی از 59 منطقه بین‌المللی ذخیره‌گاه زیست‌کره است.
جزایر دریاچه ارومیه زیستگاه حیوانات گوناگون است؛ پلیکان سفید، فلامینگو، لیل، عقاب طلایی، کرکس مصری از جمله مهم‌ترین پرندگان این زیستگاه هستند. اردک‌های سرسفید، سرحنایی و مرمرری نیز از جمله اردک‌های موجود در تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه به شمار می‌آیند.
حیات‌وحش این زیستگاه در ایران بی‌مانند است و گونه‌های زیادی از پستانداران آذربایجان غربی در این پارک ملی زندگی می‌کنند، از جمله این پستانداران قوچ، میش ارمنی و گوزن زرد هستند. پوشش‌های گیاهی متعددی نیز در جزایر و اطراف این پارک ملی وجود دارد، خانواده کاسنی، گندمیان، گونه‌های شورپسند از جمله این موارد هستند.
جزایر بزرگ و کوچک این دریاچه
دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره بزرگ و کوچک است که از لحاظ زیست محیطی و تاریخی دارای اهمیت هستند. این جزایر دارای شواهدی از وجود تمدن‌های کهن و همچنین محل زندگی گونه‌های مختلف حیوانات است. کبودان بزرگترین جزیره این جاذبه طبیعی به شمار می‌آید.
چند جزیره دیگر این دریاچه موارد زیر هستند:
- اسپیر
- آمانج
- آذر
- اشک
- آرزو
- اسلامی
- قزل کنگور
- چایرلی
- دانالو
- یاسا آدا
مطلب مرتبط: دریاچه هامون | سومین دریاچه بزرگ ایران و ذخیره گاه زیست کره در جهان
با خواندن این مقاله از سفرانه اطلاعات مفید و کافی از مهم‌ترین جاذبه ارومیه، خواهید یافت. آیا تا به حال به بازدید از دریاچه ارومیه با اهمیت ملی و بین‌المللی و قدمت تاریخی پرداخته‌اید؟ می‌توانید در انتهای این صفحه از تجربه خود برای علاقه‌مندان بنویسید.
