منارجنبان اصفهان یکی از محبوب‌ترین و شگفت‌انگیزترین بناهای ایران است که با شهرت جهانی خود در غرب اصفهان قرار دارد. این بنای زیبا با منار های جنبان همچنین محل دفن یک عارف به‌نام عمو عبدالله کارلادانی است.
شگفتی و جذابیت این بنا به دلیل ساختار خاص و حرکت مناره‌های آن است، به‌طوریکه با به حرکت درآوردن یک مناره، مناره‌ی دیگر نیز می‌لزرد. در این مقاله از سفرانه قصد داریم منارجنبان، یادگار زیبای تاریخی اصفهان را بررسی و معرفی نماییم.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی اصفهان | راهنمای بازدید از نصف جهان + آدرس و عکس
تاریخچه منارجنبان
این بنای زیبا در عصر مغول و همزمان با فرمانروایی ایلخانان مسلمان بر ایران، ساخته شده است. همانطور که در بالا ذکر شد، منارجنبان محل دفن عمو عبدالله کارلادانی است و سلطان محمد خدابنده (الجایتو) حاکم ایلخانی مسلمان مغول هم‌عصر او بود.
تاریخچه منار جنبان به همین جا ختم نمی‌شود. ویژگی‌های ساختاری این بنا متعلق به دوره ایلخانان است اما طبق منابع مناره‌های منارجنبان در عصر صفویان به این سازه افزوده شدند تا از دیگر بناهای شهر متمایز گردد. این بنای تاریخی مهم در سال 1321 خورشیدی به‌عنوان یک اثر ملی به‌ثبت رسیده است.
محل قرارگیری و ساعت بازدید
پیش از آشنایی بیشتر با ساختار منارجنبان و ویژگی‌های آن، لازم است درباره محل دقیق قرارگیری آن اطلاعات کسب نماییم. این بنا در پنج کیلومتری مسیر اصفهان به نجف‌آباد ساخته شده بود که به نام روستای کارلادان شناخته می‌شد. این روستا در حال حاضر از محله‌های شهر اصفهان است.
چنانچه اکنون بخواهید به منارجنبان اصفهان دسترسی داشته باشید باید به محله کارلادان، بلوار آتشگاه مراجعه نمایید.
ساعت بازدید از جاذبه گردگشری اصفهان از 09:00 صبح تا 18:00 است و باید توجه داشته باشید منارهای آن فقط در ساعت‌های خاصی از روز یعنی 10:30، 12:00، 13:30، 15:00، 16:30 و 18:30 به لرزش درمی‌آیند.
ویژگی و ساختار منار جنبان
منارجنبان همانطور که از نام آن پید است یک ویژگی بسیار ویژه دارد یعنی مناره‌های ثابت و استوار آن قابلیت حرکت و لرزش نیز دارند. جالب است بدانید با به حرکت درآمدن یک مناره نه‌تنها مناره دیگر بلکه تمام بنا به ارتعاش درمی‌آید، یک ویژگی جالب که تمام بازدیدکنندگان را به حیرت و شگفتی وامی‌دارد.
باید توجه داشته باشید که لرزش مناره‌ها به‌راحتی قابل دیدن است اما حرکت و ارتعاش بقیه بنای منارجنبان با چشم غیرمصلح قابل مشاهده نیست. قرار دادن یک لیوان آب برروی بقعه عمو عبدالله کارلادانی نشان‌دهنده این لرزش اندک خواهد بود.
در ادامه باید گفت ارتفاع هر مناره 17 متر است و از یگدیگر نیز 10 متر فاصله دارند. لازم به ذکر است زنگ‌هایی نیز در هر دو مناره قرار دارند که لرزش آن را به‌خوبی نشان می‌دهد. در ادامه این توصیفات باید به بررسی دلیل این حرکت در سازه منار جنبان بپردازیم.
مطلب مرتبط: مسجد شیخ لطف الله اصفهان | مسجدی بی همتا به سبک اصفهانی
دلیل حرکت منارجنبان چیست؟
طبق پژوهش‌های صورت‌گرفته، منارجنبان بر اثر رعایت قوانین و تناسبات فیزیکی که هنگام ساخت آن صورت گرفته، به لرزش درمی‌آید و تنها در اثر یک عامل به این شکل درنیامده است.
تقارن کامل این دو مناره، جنس خاص آجرهای خشتی به‌کار رفته، فاصله اندک دو مناره از یکدیگر و ارتفاع کم آن‌ها، از دلایل ارتعاش این بنا به‌شمار می‌رود. لازم به ذکر است شکاف میان مناره‌ها و سازه اصلی باعث می‌شود که لرزش باعث ایجاد ضربه در ساختمان اصلی نشود.
جالب است بدانید پس از گذشت چندین قرن این بنای خاص همچنان پابرجا است و ویژگی‌های آن قابل مشاهده هستند که نشان از نبوغ معماران ایرانی در گذشته دارد.
سازه های مشابه
شایان ذکر است در معماری دو سازه تاریخی دیگر در ایران نیز از مناره‌های جنبان استفاده شده است. منارجنبان خرانق اردکان و منار جنبان مسجد پامنار در سبزوار این موارد مهم هستند.
مطلب مرتبط: مسجد جامع اصفهان | موزه معماری ایران
جاذبه های اطراف
بنای منارجنبان اصفهان در یک موقعیت عالی و محیط سرسبز واقع شده است. پس از بازدید از این بنا می‌توان به دیگر جاهای دیدنی اصفهان از جمله زاینده‌رود، آکواریوم اصفهان، کاخ هشت بهشت، آرامگاه صائب و بسیاری بناها و جاذبه‌های مهم دیگر دسترسی داشت.
در این مقاله از سفرانه به معرفی منارجنبان یک بنای تاریخی مهم ایران، متعلق به عصر ایلخانان مغول و صفویان پرداخته شده است. بازدید از این بنای پرارزش از جمله مقاصد مهم ایرانگردان به‌شمار می‌رود زیرا باعث حیرت تماشاگران و ایجاد یک تجربه بی‌نظیر می‌گردد.
