نقشه جهان، تصویری از سطح کره زمین است که معمولا تقسیم‌بندی و آن به‌صورت سیاسی ترسیم شده است. از اینرو مهمترین هدف نقشه سیاسی نشان دادن مرزهای سیاسی و سرزمینی به‌شمار می‌رود.
نقشه جهان یک تصویر المانی از همه ویژگی‌ها و تقسیمات ماهواره‌ای است که برای به تصویر کشیدن داده‌های جغرافیایی طبیعی و به‌وجود آمده مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشتر نقشه‌های موجود در جهان، سیاسی و یا فیزیکی (طبیعی) هستند. نقشه‌های سیاسی همانطور که در قسمت بالا نیز به ان اشاره کردیم مرزهای سیاسی کشورهای مختلف را نشان می‌دهد اما نقشه طبیعی جهان معمولا ویژگی‌های گیتاشناسی همچون کوه‌ها نوع خاک و زمین را ترسیم می‌کند.
مطلب مرتبط: قاره آسیا | نقشه، جمعیت، مساحت و دیگر ویژگی های این قاره
قدیمی‌ترین نقشه جهان
نقشه‌های قدیمی و کهن معمولا نخستین تصورات انسان‌ها از جهان است که اولین نمونه‌های آن به دوره عصر آهن تا پایان دوره قرون وسطی باز‌می‌گردد. قدیمی‌ترین نقشه از جهان، نقشه بابیلون است که بر روی لوحه گلی ترسیم شده و تصور مردم از سرزمین‌های مختلف را نشان می‌دهد.
پس از نقشه بابیلون، نقشه‌های ترسیم شده از جهان به هفت دریا و هفت اقلیم تقسیم شده و نگاشته می‌شدند.
قاره ها
قاره‌ها توده بزرگ و به‌هم پیوسته از خشکی هستند که معمولا حومه آن زیر سطح اقیانوس قرار دارد. تقسیم‌بندی و ترسیم قاره‌ها در جهان به چند روش مختلف صورت می‌گیرد که مدل سه قاره‌ای، چهار، پنج، شش، هفت و هشت قاره‌ای از آن جمله هستند. البته لازم به ذکر است که دو قاره اروپا و آسیا تقریبا به‌یکدیگر متصل هستند و تنها از طریق کوه‌های اورال از هم تفکیک می‌شوند که در اصطلاح به این دو قاره اورآسیا نیز گفته می‌شود.
روش‌های مختلفی برای تسیم‌بندی قاره‌ها وجود دارد که تقسیم بندی هفت قاره‌ای از آن جمله است. در این تقسیم بندی خشکی‌های زمین به هفت قسمت تقسیم می‌شوند که به ترتیب از بزرگ به کوچک بر حسب مساحت شامل آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، جنوبگان، اروپا و اقیانوسیه می‌شود.
در ایران نقشه قاره‌های جهان از مدل هشت قاره‌ای تبعیت می‌کند و شامل قاره‌هایی مانند: آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، جنوبگان، آفریقا، اروپا، آسیا، اقیانوسیه و استرالیا می‌شود. به طور معمول اما قاره‌ها در جهان با تعداد پنج و به ترتیب: قاره آمریکا، آسیا، استرالیا ، اروپا و آفریقا شناخته می‌شوند.
شاید جالب باشد بدانید که در دوران باستان قاره‌ها از یکدیگر جدا نبودند و آرایش خشکی‌ها و قاره‌ها به‌صورت یکپارچه بوده است که امروزه با نام ابر قاره شناخته می‌شود. پس از گذشت دوران بسیار زیادی و با تغییر و جابه‌جایی خشکی‌ها، قاره‌ها از حالت خشکی یکپارچه خارج شده و از یکدیگر جدا شدند که در نهایت به شکل امرزی در آمدند.
مطلب مرتبط: قاره اروپا | اطلاعات کلی درباره جمعیت، مساحت و دیگر ویژگی ها
تقسیم بندی منطقه‌ای در جهان
بسیاری از کشورها با قرار گرفتن در کنار یکدیگر و با داشتن فرهنگ مشترک، منافع جمعی و حتی قرارگیری در بخش خاصی از نقشه جهان در یک تقسیم‌بندی منطقه‌ای قرار گرفته و نا‌گذاری می‌شود.
کشورهای آسیای شرقی
منطقه آسیای شرقی یا شرق دور اصطلاحی برای منطقه‌ای با فرهنگ و جغرافیای مشترک است. این کشورها با قرار گرفتن در شرقی‌ترین قسمت قاره آسیا مقیاسی برای قسمت‌های میانه و غرب این قاره با قاره اروپا به شمار می‌روند. این کشورها عبارتند از: چین، مغولستان، کره شمالی و کره جنوبی، ژاپن، ایوان، ماکائو و مناطق خودمختار هنگ کنک.
کشورهای آسیای مرکزی
آسیای میانه به سرزمین پهناوری در مرکز قاره آسیا گفته می‌شود که هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد. اگر چه مرزهای دقیقی برای این بخش تعیین نشده اما کشورهایی مانند: ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان در این بخش قرار می‌گیرند.
کشورهای خاورمیانه
خاورمیانه به بخش استراتژیک در غرب قاره آسیا گفته می‌شود که از نظر جغرافیایی 56 درصد از کل منابع انرژی دنیا در آن قرار گرفته است. این منطقه همچنین به دلیل اینکه اولین سکونتگاه بشر نیز بوده، اهمیت تاریخی بسیار زیادی دارد. کشورهای این منطقه عبارتند از: افغانستان، ایران، عربستان، کویت، قطر، عراق، سوریه، لبنان، ترکیه، عمان، بحرین، یمن، اردن، مصر، امارات متحده عربی.
کشورهای منطقه بالتیک
منطقه بالتیک به کشورهای شمال‌شرقی اروپا و حوزه دریای بالتیک گفته می‌شود. منطقه بالتیک شامل کشورهایی مانند: دانمارک، استونی، لتونی، فنلاند، آلمان، لیتوانی، لهستان، روسیه و سوئد است. اما اکنون این کشورها به اختصار لتونی، استونی و لیتوانی شناخته می‌شوند.
کشورهای اروپای شرقی
اروپای شرقی که بلوک شرق نیز مشهور است به کشورهایی که در شرق قاره اروپا قرار گرفتند گفته می‌شود. این کشورها عبارتند از: روسیه، بلاروس، لهستان، گرجستان، اوکراین، چک، اسلواکی، اسلوونی، رومانی، مولداوی، بلغارستان، مجارستان و صربستان.
کشورهای آمریکای لاتین
آمریکای لاتین در اصطلاح به کشورهای واقع رد امریکای جنوبی گفته می‌شود که به زبان رومی یعنی اسپانیایی، پرتغالی و فرانسوی صحبت می‌کنند. اکثر کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی بغیر از ایالات متحده آمریکا، کانادا و کشورهای حوزه دریای کارائیب در این مجموعه قرار می‌گیرند.
شاید جالب باشد بدانید که حتی براساس یک ویژگی طبیعی هم امکان جدا سازی منطقه‌ای وجود دارد. کشورهای آسیای جنوبی با توجه به وجود رشته کوه هیمالیا و قرار گرفتن این کشورها در جنوب این رشته کوه نام‌گذاری شدند. کشورهای آسیای جنوبی از کشورهایی مانند: افغانستان، بوتان، بنگلادش، هند، مالدیو، نپال، پاکستان و سری لانکا تشکیل شده است.
مطلب مرتبط: کشورهای خاورمیانه کدام هستند؟ + معرفی چند کشور مهم
حقایق جالب نقشه جهان
جمعیت جهان در سال 2022 از مرز هشت میلیارد تَن گذشته است.
مساحت کل جهان 149 میلیون کیلومتر مربع است.
مساحت آب‌های جهان در حدود 361 کیلومتر مربع است.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، جهان 206 کشور دارد.
بالاترین ضریب هوشی متعلق به چینی‌ها است.
بیشترین تعداد جمعیت دنیا به دو کشور هند و چین تعلق دارد.
افغانستان غمگین‌ترین کشور دنیاست
کشورهایی که عید نوروز را جشن می‌گیرند
کشورهایی که برای زندگی بهترین شرایط را دارند
کدام کشورها دارای کوه و قله بالای 4000 متر هستند
کشورهایی که بیشترین تعداد مرگ و میر از طریق آلودگی هوا را دارند
سن استفاده از مدیاهای مختلف در کشورهای دنیا
کشورهای دنیا از لحاظ عملکرد محیط زیستی
نقشه‌های جهان، اغلب سیاسی هستند و مهمترین هدف آن نشان دادن مرز میان سرزمین‌های مختلف است. علاوه بر نقشه سیاسی که متداول‌ترین نوع نقشه در جهان است، نقشه‌ها در راستای محتواهای گوناگونی از جمله: پوشش گیاهی، هواشناسی، توپوگرافی، شهرسازی، تاریخی، زمین‌شناسی و غیره طراحی و چاپ می‌شوند.
