سفر و ایرانگردی همواره با کشف ماجراها و جاذبه‌های جدید همراه است. غارهای ایران از جمله جاذبه‌های مهم و پرطرفدار و از سویی از جمله عجایب ایران محسوب می‌شوند؛ با این مقاله از سفرانه و جتسجوی غارها همراه شوید.
پیش از هر چیز لازم است یک تعریف از غار در ذهن داشته باشیم؛ غار به حفره‌های در زیر زمین که دارای حداقل یک روزنه برروی سطح زمین باشد، گفته می‌شود.
مطلب مرتبط: دریاچه های ایران | شگفتی های یک سرزمین پهناور
تعداد غارهای ایران
تعداد غارهای ایران توسط سازمان حفاظت محیط زیست 3000 مورد عنوان شده است. بخش بسیار بزرگی از این غارها از نوع رسوبی و آهکی هستند. حیوانات غارزی شناسایی‌شده در ایران شامل 51 نوع خفاش، خرس، پلنگ، و گونه‌هایی از حشرات می‌شوند.
شایان ذکر است که هم‌اکنون 11 مورد از غارهای ایران تحت نظارت و نگهداری سازمان حفاظت محیط زیست ایران قرار دارند.
غار علیصدر، مشهورترین غار ایران
این غار از جمله عجایب طبیعی ایران و جهان است. غار آبی علیصدر در روستای علیصدر، شهرستان کبودرآهنگ همدان قرار دارد و جالب است بدانید این غار آبی کم‌نظیر قابلیت قایقرانی نیز دارد. در میان انواع غارهای ایران، عنوان تنها غار تالابی متعلق به علیصدر است.
قدمت غار علیصدر به دوران پیش از تاریخ بازمی‌گردد. شایان ذکر است که کوهنوردان همدان در حدود سال‌های 1341 و 42 خورشیدی موفق به کشف این غار شگفت‌انگیز شدند، البته اکتشاف کامل آن تا سال 1346 به‌طول انجامید.
11 کیلومتر از دهلیزهای غار علیصدر شناسایی شده و سه کیلومتر آن آماده بازدید گردشگران است. راهنمایان غار همراه قایق‌های پدالی، گردشگران را به درون غار هدایت می‌کنند. عمق آب در این غار آبی به 14 متر می‌رسد که به دلیل شفاف بودن تا عمق 10 متری آن با نور معمولی دیده می‌شود. درون غار علیصدر 16 درجه سانتی‌گراد و آب آن 12 درجه سانتی‌گراد دما دارد و هیچ موجود زنده‌ای در آن زیست نمی‌کند.
مطلب مرتبط: غار اسپهبد خورشید | یادگار ساسانیان بر سینه یک کوه در مازندران
غار کرفتو، از شگفت ترین غارهای ایران
کرفتو یک غار باستانی در روستای کرفتو، شهرستان دیواندره و استان کردستان است. غار کرفتو از نوع غارهای آهکی محسوب می‌شود و بخش دست‌کند آن چهار طبقه دارد. این غار در اواخر دوران مزوزوئیک پدید آمده و پیش از آن درون آب بوده است.
بخش‌های دست‌کند غار کرفتو شامل پناهگاه، دخمه، اتاق، راهرو و دالان‌هایی است که انسان‌ها در آن زیست داشتند و قدمت آن به قرن سوم میلادی بازمی‌گردد، این ویژگی در میان غارهای ایران بسیار ویژه به‌شمار می‌رود. کتیبه‌هایی با قدمت پیش از تاریخ در این مورد از عجایب ایران یافت گردیده است.
جالب است بدانید یک کتیبه یونانی که نام هراکلس در آن آمده نیز در طبقه سوم این غار وجود دارد و به این غار نام معبد هراکلس را نیز بخشیده است. غار کرفتو در فهرست آثار ملی ایران جای دارد در فهرست موقت جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.
غار یخی چما، دور از نور خورشید
یکی از جاذبه‌های منحصر‌به‌فرد استان چهار محال و بختیاری غار یخی چما، یکی از جذاب‌ترین غارهای ایران است. شهرستان کوهرنگ با هوای بسیار سرد، پربرف‌ترین نقطه کشور محسوب می‌شود و غار چما در این شهرستان نیز به دلیل انباشته شدن برف و یخ در طی سال‌ها ایجاد شده است.
جهت تابش نور خورشید به این نقطه نیز به‌گونه‌ای است که باعث آب شدن یخ‌ها نمی‌شود و غار چما را تبدیل به یک غار دائمی می‌کند. جالب است بدانید غار یخی چما بزرگترین منبع آب شیرین ایران به حساب می‌آید.
زیر یخهای این غار یک چشمه با آب سرد و زلال قرار دارد که وارد سد کوهرنگ می‌شود. می‌توان غار یخی چما را از جمله عجایب ایران دانست که بسیار کم‌نظیر است.
مطلب مرتبط: تنگه های ایران | ماجراجویی در دل پدیده های شگفت انگیز
غار شاپور، یک غار با کاربرد هنری
غار و تندیس شاپور در شهر بیشاپور کازرون در استان فارس واقع است. این غار تاریخی دهانه‌ای با ارتفاع 30 متر دارد و تندیس هفت متری شاپور یکم، پادشاه سلسله ساسانی در ابتدای آن تراشیده شده است. علاوه بر این مجسمه که قدمت آن به 1700 سال پیش می‌رسد، دو کتیبه نیز در این غار وجود دارند که به‌دست ارتش در دوران پهلوی ایجاد شده است.
طبق روایت‌ها داخل غار شاپور تعدادی از آثار هنرمندان ایرانی قرار گرفته بودند که در جریان حمله اعراب و تصرف استان فارس در قرن هفتم میلادی از میان رفتند.
غار پراو، ساختار عمودی در میان غارهای ایران
غار پراو یا پرّو در استان کرمانشاه و در کوه پراو قرار دارد. پراو یا پرو در زبان کردی به معنی پرآب است.
این غار 26 چاه عمودی دارد و جالب است بدانید غار پراو در هنگام کشف در سال 1350 شمسی عنوان بزرگترین غار عمودی دنیا و اورست غارهای جهان را داشت. البته پس از آن غارهای عمودی بلندتری در جهان کشف شدند.
این غار دارای 751 متر عمق و 1454 متر طول است و ذوب شدن یخچال‌های طبیعی آب آن را تأمین می‌کند. غار پراو به عنوان یک اثر طبیعی ملی در سازمان حفاظت محیط زیست ایران و به‌عنوان میراث طبیعی ایران در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
مطلب مرتبط: ناشناخته ترین شهرهای ایران | سفر به مقاصد کمتر شناخته شده
غارهای هوتو و کمربند، محل زندگی غارنشین ها
دو غار در استان مازندران که برای انسان‌شناسان حکم طلا را دارند، غار هوتو و غار کمربند هستند. روستای تروجن شهرستان بهشهر محل قرارگیری هوتو و کمربند است. قدمت غارهای هوتو و کمربند را به دوران پیش از تاریخ ایران باستان نسبت می‌دهند که به دلیل وجود رزونه‌هایی برای عبور هوا و جریان رود از کنار آن‌ها، محلی برای زندگی انسان غارنشین بوده‌اند.
هوتو و کمربند از عجایب ایران، 50 متر از هم فاصله دارند. در این غارهای ایران، اسکلت 10 هزار ساله انسان کشف شده که باعث اهمیت و شهرت بین‌المللی آن‌ها است.
در این مقاله از سفرانه به معرفی چند مورد از جذاب‌ترین غارهای ایران پرداختیم، مکان‌هایی ورود به آن‌ها مانند پا گذاشتن در تاریخ و جهان شگفتی‌ها است.
