پس از گذشت سال‌ها، همچنان دیوار برلین به عنوان قدرتمندترین و ماندگارترین نماد جنگ سرد باقی مانده است. در این مقاله سفرانه، به دوران دولت کمونیستی جمهوری دموکراتیک آلمان سفر می‌کنیم و تاریخچه و 7 واقعیت درباره دیوار برلین را بررسی می‌کنیم.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی آلمان | سفری به سرزمین ژرمن ها
تاریخچه دیوار برلین
13 آگوست 1961، دولت وقت شوروی که در قسمت شرق برلین مستقر بود دیواری بتنی همراه با سیم‌های خاردار بین برلین شرقی و غربی ساخت. دیوار برلین درواقع یک سنگ ضدفاشیستی، برای جلوگیری از ورود مهاجران و پناهندگان شرقی به آلمان غربی بود تا از تضعیف دولت سوسیالیستی که توسط شوروی در آلمان شرقی تشکیل شده بود، محافظت کند.
سرانجام در تاریخ 9 نوامبر 1989، رئیس حزب کمونیست آلمان شرقی اعلام کرد که شهروندان جمهوری آلمان می‌توانند از مرز عبور کنند. شب 9 نوامبر، جمعیتی سراسیمه به دیوار هجوم آوردند تا از مرزی که بین قسمت شرقی و غربی کشورشان کشیده شده بود گذر کنند. آن شب برخی از مردم به راحتی از دیوار گذشتند و برخی دیگر، چکش و کلنگ آورده بودند تا دیوار را تخریب کنند.
7 واقعیت درباره دیوار برلین
نخست وزیر خروشچف به دولت آلمان شرقی اجازه داد تا با بستن مرزها، عبور مهاجران از آلمان شرقی به غربی را متوقف کنند. در نتیجه، ارتش آلمان شرقی به همراه نیروی پلیس و کارگران ساختمانی داوطلب، دیواری از سیم خاردار و بلوک سیمانی موقت در برلین ساختند و شهر را به دو قسمت تقسیم کردند.
مطلب مرتبط: گردشگری سیاه چیست؟ | آشنایی با مکان های گردشگری سیاه در ایران
بعد از 15 سال جنگ سرد ساخته شد
بیش از 2 میلیون کارگر ماهر و متخصص، بین سال‌های 1949 تا 1961 از آلمان شرقی به غرب رفتند. در سال 1953، اتحاد جماهیر شوروی درخواست اولیه آلمان شرقی برای ساخت دیوار را رد کرده بود؛ اما در تابستان 1961، نیکیتا خروشچف رهبر شوروی این دیوار را بنا کرد. شهروندان برلین در صبح روز 13 آگوست 1961، از خواب بیدار شدند و با دیواری از جنس بلوک سیمانی با سیم‌های خاردار، که شهر را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده بود روبرو شدند؛ چند روز بعد، آلمان شرقی آن را با بتن تقویت کرد.
روز سقوط، به اشتباه اطلاع‌رسانی شد!
گونتر شابووسکی عضو دفتر سیاسی آلمان شرقی، در یک کنفرانس مطبوعاتی در شامگاه 9 نوامبر لغو محدودیت‌ها را اعلام کرد. زمانی که از او پرسیدند که چه زمانی محدودیت‌های ویزای مسافرتی لغو خواهد شد، او گفت: “فورا، بدون تاخیر.” خبر لغو محدودیت‌های ویزای مسافرتی باید 10 نوامبر اعلام می‌شد و یک پروسه طولانی، جهت درخواست ویزا برنامه‌ریزی شده بود. اما پاسخ‌های گیج‌کننده شابووسکی و گزارش‌های نادرست رسانه‌ها، شبانه هزاران شهروند برلین شرقی را به سمت دیوار برلین روانه کرد.
دو دیوار، برلین شرقی و غربی را جدا کرده بودند
دیوار 43 کیلومتری که برلین را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌کرد، شامل دو دیوار بتنی بود. بین این دو دیوار یک “نوار مرگ” به عرض 146 متر وجود داشت که شامل صدها برج مراقبت، سنگرهای ضد وسایل نقلیه، سگ‌های نگهبان و نورافکن با مسلسل‌های سیم‌کشی بود.
حدود 100 نفر در تلاش برای عبور از دیوار، کشته شدند
طبق گزارشاتی که مرکز تحقیقات تاریخ معاصر پوتسدام و مرکز اسناد گزارش داده‌اند، حداقل 138 نفر تلاش‌های نافرجام برای عبور داشته‌اند. اولین قربانی دیوار برلین، ایدا سیکمن بود که در 22 آگوست 1961 از پنجره طبقه چهارم آپارتمان خود قصد داشت به آن طرف بپرد. آخرین قربانی نیز یک جوان از آلمان شرقی بود که در مارس 1989، با بالون قصد داشت به آن طرف دیوار پرواز کند اما با خطوط برق برخورد کرد.
بیش از 5000 نفر موفق شدند از دیوار فرار کنند
آمار افرادی که موفق شدند بدون ویزای مسافرتی، از قسمت غربی برلین به قسمت شرقی آن فرار کنند بیشتر از افرادی بود که موفق نشدند. اولین شخصی که دیوار مانع فرار آن نشد، سرجوخه کنراد شومان بود که از روی سیم‌های خاردار به ارتفاع یک متر پرید.
جالب است بدانید با گذشت زمان و سختگیری‌های بیشتر برای جلوگیری از ورود مهاجران شرقی، نقشه‌های فرار نیز پیشرفت کرد. فراریان در محفظه‌های مخفی ماشین‌ها پنهان می‌شدند، تونل‌های مخفی حفر می‌کردند یا از طریق فاضلاب فرار می‌کردند.
آلمان شرقی، دیوار برلین را سنگ ضدفاشیست نامگذاری کرد
دولت آلمان شرقی مدعی شد که دیوار برلین را برای دور نگه داشتن فاشیست‌ها و جاسوسان غربی بنا کرده است. تقریبا پس از گذشت دو هفته از دستور ساخت دیوار، رهبر آلمان شرقی والتر اولبریخت ادعا کرد: “ما شکاف دیوارهای خانه خود را مهر و موم کرده‌ایم و سوراخ‌ها را بسته‌ایم، تا بدترین دشمنان مردم آلمان از آن عبور نکنند.”
مطلب مرتبط: سفارت آلمان کجاست؟ + ساعات کاری و نحوه گرفتن ویزا
دروازه براندنبورگ، بخشی از دیوار بود
فردریک ویلیام دوم، دروازه براندنبورگ یا طاق پیروزی نمادین برلین شرقی و غربی را سفارش داد که در سال 1791 ساخت آن به اتمام رسید. درواقع در منطقه‌ای ساخته شد که دروازه براندنبورگ در آن واقع شده بود , در نتیجه این دروازه بخشی از دیوار شد.
مطلب مرتبط: دروازه براندنبورگ آلمان | یکی از معروف ترین نمادهای اروپا
سخن آخر
هرچند سال‌ها از تخریب رسمی دیوار برلین می‌گذرد و دیگر مرزی بین قسمت شرقی و غربی برلین وجود ندارد؛ اما همچنان به عنوان قدرتمندترین و ماندگارترین نماد جنگ سرد باقی مانده است. قسمتی از دیوار که دروازه براندنبورگ را در بر گرفته بود پس‌زمینه سخنرانی‌های رئیس جمهور کندی و رونالد ریگان بود. افراد بسیاری سعی کرده بودند از این دیوار فرار کنند اما برخی موفق و برخی قربانی روش‌های اشتباه و بدشانسی شده بودند. امروزه این دیوار با ذوق هنرمندان گرافیتی پوشانده شده و دیگر خبری از حال و هوای سرد و خشک آن روزها نیست.
در این مقاله سفرانه سعی کردیم تا تاریخچه‌ای کوتاه و 7 واقعیت جالب درباره دیوار برلین را به شما بگوییم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و خواندن آن را به اطرافیان خود پیشنهاد کنید. اگر واقعیت‌های جالب دیگری درباره این دیوار می‌دانید که در مقاله به آن اشاره نشده است، از طریق دیدگاه با ما در میان بگذارید.
